Inleiding
Als u met uw klas op schoolkamp gaat, kijken de meeste leerlingen daar het hele jaar naar uit. Er zijn echter altijd kinderen voor wie er geen sprake is van voorpret. Bijvoorbeeld omdat ze last hebben van heimwee. Of vanwege gezondheidsredenen als een allergie of astma. Ook bedplassen kan het plezier van kinderen ernstig vergallen.
Door blaasproblemen kan het voor een kind moeilijk zijn ’s nachts droog te blijven. Vooral een kind met een onrustige blaas zal bij spanning nog meer problemen hebben. Maar ook een kind met een normale blaasfunctie kan moeite hebben met droog slapen. En dat kan uitgroeien tot een niet te onderschatten probleem. Veel meer kinderen dan meestal gedacht, hebben last van dit probleem. Maar liefst 200.000 kinderen tussen de 6 en 18 jaar plassen nog regelmatig in bed!
U kunt helpen!
Ook in uw klas zitten waarschijnlijk leerlingen die nog in bed plassen. Gemiddeld zitten in elke klas op de basisschool wel een paar kinderen die in de ochtend wakker worden in een nat bed. En daar hebben deze kinderen het erg moeilijk mee. Ze schamen zich ervoor en durven er vaak met niemand over te praten. Want bedplassen is nog steeds een taboe. Vaak missen ze ook een heleboel leuke dingen, omdat ze niet mee durven te doen, bijvoorbeeld aan een slaapfeestje of het eerdergenoemde schoolkamp. Kinderen die in bed plassen, lopen daardoor veel psychologische schade op en kunnen zelfs in een sociaal isolement raken.
U kunt hen helpen. Bijvoorbeeld door bedplassen bespreekbaar te maken in de klas. Uit recent onderzoek van TNS-NIPO blijkt dat 42% van de ouders van bedplassers het belangrijk vindt dat leraren dat doen. U levert ook een belangrijke bijdrage door ouders erop te wijzen dat aan bedplassen heel goed iets te doen is. Als u hen aanspoort hulp te zoeken, kunt u hun kind een hoop ellende besparen.
Wat is bedplassen?
De meeste kinderen worden zindelijk voor ze 5 jaar zijn. We spreken van bedplassen als kinderen na hun 5de ’s nachts nog in hun bedplassen. Dat kan iedere nacht zijn, maar ook een paar keer per week of maand. Van de 6-jarigen komt 15% niet droog de nacht door. Bij kinderen tussen de 6 en 12 jaar gaat het om 6%, dus ongeveer 1 tot 2 kinderen per klas. Als er niets aan wordt gedaan, kan bedplassen zelfs doorgaan tot op volwassen leeftijd. Van de volwassenen heeft nog 0,5% tot 1% er last van.
Bedplassen kan verschillende oorzaken hebben:
Kinderen hebben meer last van bedplassen als er iets speciaals of spannends in hun leven gebeurt, zoals een verhuizing of scheiding van de ouders.
Oplossingen voor bedplassen
Gelukkig is aan bedplassen heel goed iets te doen. Er bestaan verschillende behandelingen, die apart of in combinatie kunnen worden gebruikt.
Kalendermethode
Het kind tekent op een kalender een zonnetje of plakt een sticker bij de datum waarop het droog de nacht is doorgekomen. Door de uitdaging om zo veel mogelijk zonnetjes of stickers op de kalender te krijgen, wordt het kind gestimuleerd niet in bed te plassen.
Wekken
Het kind wordt ’s nachts en ’s ochtends vroeg gewekt om naar de wc te gaan. De wektijden worden op den duur steeds dichter verschoven naar de tijden waarop het kind gaat slapen of opstaat.
Wekkermethode
Het kind zet zelf een wekker die anderhalf uur na het in slaap vallen afgaat. Het kind weet dan dat het eerst naar de wc moet en dan verder kan slapen.
Plaswekker
Een plaswekker gaat af zodra hij in contact komt met urine. Er bestaan verschillende soorten plaswekkers.
Medicijnen
Er bestaan speciale tabletjes die bedplassen tegen kunnen gaan. Het voordeel is dat ze snel effect hebben. Hierdoor kan deze methode zelfs vlak voor en tijdens een speciaal moment (bijvoorbeeld een schoolkamp of slaapfeestje) toegepast worden. Deze tabletjes kunnen ook voor langere periodes gebruikt worden. Dat moet wel altijd gebeuren in overleg met een arts of verpleegkundige.
Droogbedtraining
Een droogbedtraining is een intensieve training die vaak plaatsvindt onder begeleiding van een GG en GD of ziekenhuis. In Meppel is een speciaal centrum waar cursussen worden gegeven voor volwassenen en jongeren vanaf 12 jaar.
Bedplassers herkennen
Hoe herken je een kind dat nog in bed plast? Daarvoor zijn een paar aanknopingspunten.
“Ik kan niet op schoolkamp want ik ben allergisch”
Kinderen die nog in bed plassen, verzinnen vaak een smoes om niet mee te hoeven op schoolkamp. Ze willen niet dat hun klasgenoten ontdekken dat ze nog in bed plassen. Ze zijn bang dat ze uitgelachen of gepest worden. Daarom blijven ze liever thuis. Een veel gebruikte smoes is dat ze last hebben van een allergie. Ook heimwee wordt vaak als smoes gebruikt. Voor een slaappartijtje bij vrienden of vriendinnen geldt hetzelfde. Ook daaraan proberen ze te ontkomen. Bijvoorbeeld door te zeggen dat het niet mag van hun vader of moeder.
“Meester, ik moet echt weer naar de wc”
Sommige kinderen moeten overdag erg vaak of plotseling heel nodig naar de wc. Ze kunnen niet wachten tot een les is afgerond. Deze kinderen hebben vaak ook last van bedplassen.
Pesten
Eén op de tien kinderen wordt gepest vanwege het bedplassen. Het gaat vooral om de jongere kinderen, tussen de 6 en 9 jaar.
Bedplassen bespreken in de klas
Bedplassers zijn er erg bij gebaat als er in de klas open wordt gepraat over bedplassen. Als u vertelt wat bedplassen inhoudt, weten alle leerlingen dat het helemaal niet zo vreemd is als een klasgenootje nog in bed plast. Dat voorkomt dat ze hem of haar gaan pesten. En voor het betreffende kind zelf is het ook een opluchting om te horen dat hij of zij geen ‘apart geval’ is. Misschien durft deze leerling er dan open voor uit te komen. En misschien blijken er wel meer kinderen in de klas te zitten die nog in bed plassen. Voor de bedplasser zelf is het erg fijn om te weten dat hij of zij niet de enige is.
Het is dus belangrijk te benadrukken dat bedplassen iedereen kan overkomen. En dat het kind zelf er niets aan kan doen en zich er niet voor hoeft te schamen. Hieronder vindt u een paar suggesties voor het bespreken van bedplassen:
Verpak bedplassen in een breder onderwerp. Bespreek bijvoorbeeld wat de voorpret van een schoolkamp of logeerpartij kan belemmeren. Je kunt bijvoorbeeld allergisch zijn, vaak oorpijn hebben, last hebben van heimwee, astmatisch zijn én last hebben van bedplassen.
Handige literatuur
Bedplassen. Daar wil je van af! – Zwaan Mulder & Marianne Vijverberg
Zelfhulpboek voor kinderen en jongeren vanaf 6 jaar.
ISBN: 90 74597 60 2 lees meer over dit boek
Voorleesboek
Niet de enige – André Nuyens
Leesboek voor kinderen van 9 tot 12 jaar.
ISBN 90 803010 5 1 lees meer over dit boek
Informatieve boeken
Als zindelijk worden niet vanzelf gaat… – M.A.W. Vijverberg, A. Elzinga Plomp en T.P.V.M. de Jong
Informatief boek voor ouders en hulpverleners.
ISBN 90 2152081 8 lees meer over dit boek
Meer informatie
Wilt u meer weten over bedplassen? Neem dan contact op met het Nederlands Droogbedcentrum. Hierin is alle kennis gebundeld van twee belangrijke organisaties die zich bezighouden met bedplassen: KenniscentrumBedplassen en het Droogbedcentrum Meppel.
Telefoon: Droogbed centrum Meppel (0522) 23 38 50 (op werkdagen tussen 9 en 12 uur).
