Welke behandelingen zijn er?
Door een aantal urologen, huisartsen, kinder- en jeugdartsen zijn er richtlijnen ontwikkeld voor het behandelen van kinderen en volwassenen. Bij kinderen wordt veel gebruik gemaakt van gedragsbeïnvloedende behandelingen, zoals wektraining, positief stimuleren, plaswekkers en intensieve programma’s.
Gemotiveerd of niet, het komt dus regelmatig voor dat het ’s nachts zindelijk worden wat langer op zich laat wachten dan gebruikelijk is. “Zolang het plassen overdag normaal is, dus geen natte broeken, genoeg drinken en geen regelmatige blaasontsteking, weet je dat er niet direct een lichamelijk probleem is. Lichamelijke factoren kunnen zijn: een kleine blaas, of teveel urine aanmaken ’s nachts. Maar het hoofdprobleem is de manier van slapen. En daarmee bedoel ik niet of een kind diep of licht slaapt, maar dat het kind niet wakker wordt doordat het moet plassen. Het vaste slapen op zich is geen oorzaak. Een kind slaapt in verschillende fases en we hebben uit onderzoek gemerkt dat bedplassen in alle fases van de slaap voorkomt.”
Ouders die denken dat hun kind te diep slaapt om wakker te worden voor het plassen, helpt Zwaan graag uit de droom. “Ik illustreer dat altijd met een voorbeeld. De avond voor zijn verjaardag is een kind vaak heel opgewonden. Hij is morgen jarig, wat zal hij krijgen? Zodra hij ’s morgens wakker wordt, weet hij direct dat hij die dag jarig is. Dat is een besef, van iets wat voor het kind heel belangrijk is. Zelfs als je het kind ’s nachts zou wekken en vraagt wat er morgen is, weet hij dat meteen te benoemen. Zo moet het ook met het wekken voor het plassen gaan. Je moet dat belangrijk maken, het kind laten beseffen dat het heel belangrijk is. Spreek met je kind af dat je hem over anderhalf uur (rond 22:00 uur bijvoorbeeld) wakker maakt, dat je hem dan laat plassen en dat het dan misschien wel zo goed gaat, dat hij ’s morgens droog is! Wat een feest zal dat zijn! Het is overigens wel belangrijk dat het kind echt wakker is. Dat het dus zegt dat het 22:00 uur is, of dat je een wachtwoord afspreekt wat hij moet zeggen bij het wekken. Dus vooraf weer bespreken: ‘We gaan je straks om tien uur wakker maken en dan zeg jij mama hoe laat het is, en dan gaan we plassen.’
Als dit niet werkt, kan een andere methode de plaswekker zijn, die je via de huisarts of internet besteld. “De plaswekker gaat piepen bij de eerste druppels in de broek. Je kind moet zijn plas dan weten af te knijpen, snel naar de wc te gaan om daar te plassen. Kinderen moeten daar al wel iets groter voor zijn. Dat piepen komt steeds sneller, zodat je kind uiteindelijk voor de aandrang al wakker wordt.
Mocht dat ook niet helpen, dan kan je kind wellicht geholpen worden door medicijnen. “Daarvoor moet het kind dan wel eerst onderzocht worden. Het kind komt dan bijvoorbeeld bij het Droogcentrum en krijgt een plaslijst mee naar huis, waarop je de hoeveelheid en de tijden van het plassen invult. Als daaruit blijkt dat de blaas niet groot is en dus niet kan rekken of dat er veel plas wordt aangemaakt, kunnen medicijnen dit verhelpen. Vaak blijkt ook dat ouders dan pas in de gaten krijgen hoe weinig hun kind overdag eigenlijk plast.”
Voor schoolkampen, logeerpartijen en ter ondersteuning van bovenstaande behandelingen, worden ook vaak medicijnen voorgeschreven. Deze medicijnen zorgen er meestal voor dat de bedplasser die nacht droog blijft. Meer informatie hierover is op te vragen bij het Kenniscentrum Bedplassen.
Als volwassen bedplaspatiënten in hun kinderjaren veel behandelingen hebben geprobeerd zonder blijvend succes, dan hebben ze vaak geen vertrouwen meer in gedragstherapieën. Bij deze groep wordt daarom vaker gekozen voor geneesmiddelen, waarvan Desmopressine het meest wordt voorgeschreven. Er zijn echter de laatste jaren ook op volwassenenen gerichte gedragstherapeutische programma’s ontwikkeld.
Laat het bedplassen niet te lang op z’n beloop. “Als het te lang doorgaat, dus als een kind in de leeftijd van schoolkamp, logeerpartijtjes komt, kan dat voor je kind veel praktische problemen met zich mee brengen. Vaak is hij dan de enige in zijn omgeving en krijgt hij er steeds meer last van. Het heeft dus vooral psychisch belastende consequenties.
Ook moet je niet de fout maken je kind vier keer per nacht op de wc te zetten, omdat de blaascapaciteit zich dan niet voldoende ontwikkelt. Bovendien moet je een kind niet slapend op de wc zetten, omdat hij dan went aan het plassen in zijn slaap, en dat willen we nou juist eruit krijgen.”
Bedplassen is nog steeds een taboe, dus hoe moet je er als ouder nou mee omgaan? Er zo open mogelijk over zijn, of je kind een beetje beschermen door er tegenover anderen over liegen? “Hierbij is het het belangrijkst wat je kind wil. Wil hij het wel vertellen als hij naar een slaapfeestje gaat of liever niet? Dat kun je van te voren met hem bespreken. Sommige kinderen zijn er heel makkelijk in, maar ik heb ook wel eens gehoord dat een kind het zelfs zijn beste vriendje niet wilde vertellen. Hij was bang dat als ze een keer ruzie zouden krijgen, het tegen hem gebruikt zou worden.”
Toch helpt het als je het als ouder in het gezin als iets normaals doet voorkomen. “Je moet natuurlijk niet staan te juichen, maar laat het ook geen grote tegenvaller zijn. Als jij er makkellijk over doet, bestaat de kans dat je kind het ook zo ziet en er wellicht wat makkelijker over naar buiten treedt. Wat ouders vooral niet moeten doen, is het bedplassen bestraffen. Er is namelijk helemaal niets leuks aan voor een kind. De rol van de ouders moet meer een stimulerende, coachende zijn. Daarmee help je hem.”
Op deze site kunt u adressen vinden waar u bij u in de buurt terecht kunt voor deskundige hulp. Bij de GGD kunt u vaak ook terecht voor het volgen van een droogbedtraining. Bij deze training worden ouders getraind in het begeleiden van hun kind. Voordat u een plaswekker aanschaft of een behandeling start, is het verstandig bij de zorgverzekeraar na te vragen in hoeverre deze behandelingen vergoed worden.
Hulpverleners kunnen bij het Kenniscentrum Bedplassen namen en adressen opvragen van behandelaars, leveranciers van plaswekkers, artsen en organisaties die zich gespecialiseerd hebben in de behandeling van bedplassen.
